Tarih Ansiklopedisi

Atatürk Dönemi İnkılaplar Kronolojisi (1922-1938)

  Favorilerden Çıkar   Favorilere Ekle

ATATÜRK DÖNEMİ İNKILAP VE DEVRİMLER (1923-1938)

1 Kasım 1922- Saltanatın Kaldırılması

·      29 Ekim 1923- Cumhuriyetin İlan edilmesi

·      3 Mart 1924- Halifeliğin Kaldırılması

·      3 Mart 1924- Tevhidi Tedrisat Kanunu (Eğitim - Öğretimin birleştirilmesi) (Bütün okullar Milli Eğitim Bakanlığına bağlandı)

·      3 Mart 1924- Medreselerin Kapatılması

·      3 Mart 1924- Sıbyan Mekteplerinin kapatılması (Osmanlılar zamanındaki anaokulu ve ilkokullar)

·      3 Mart 1924- Şeriye ve Evkaf Vekaleti’nin kaldırılması (Bugün ki Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu)

·      3 Mart 1924- Erkanı Harbiye Vekaletinin kaldırılması (Siyaset ile Ordu birbirinden ayrılmıştır)( Türk Ordusunun yönetimi Genel Kurmay Başkanlığı'na verildi.)

·      20 Nisan 1924- 1924 Anayasası’nın kabulü (Türkiye’nin ikinci Anayasası kabul edildi)

·      10 Kasım 1924-  Halk Fırkası, Cumhuriyet Halk Partisine dönüştürüldü.

·      17 Kasım 1924- Terakki Perver Cumhuriyet Fırkasının kurulması (Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisi kuruldu)

·      13 Şubat 1925- Şeyh Sait İsyanı’nın çıkması

·      4 Mart 1925- Takriri Sükun Kanunu’nun çıkarılması (Huzurun Sağlanması Yasası)(Şeyh Sait İsyanından sonra çıkarılan bu kanunla hükümete geniş yetkiler verilmiştir.)

·      31 Mayıs 1925- Şeyh Sait İsyanı’nın bastırılması

·      3 Haziran 1925- Terakki Perver Cumhuriyet Fırkasının kapatılması

·      1925- Aşar Vergisinin kaldırılması (Halkçılık ilkesi doğrultusunda yapılan bir devrimdir)

·      1925- Atatürk Orman Çiftliğinin kurulması (Mustafa Kemal’in talimatıyla Ankara’da kurulmuştur.)

·      25 Kasım 1925- ‘’Şapka Giyilmesi Hakkında Kanun" çıkarıldı.

·      30 Kasım 1925- ‘’Tekke, Zaviye ve Türbe’’lerin Kapatılması

·      26 Aralık 1925- Miladi Takvimin kabulü (Miladi Takvim, günümüzde kullandığımız takvimdir)(Miladi Takvim, 1 Ocak 1926 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.) (Rumi Takvim ve Hicri Takvim kaldırılmıştır.) (Hicri Takvim, günümüzde sadece Dini günlerin belirlenmesinde kullanılmaktadır) 

·      1926- Kayseri Uçak Fabrikası’nın kurulması (Türkiye’nin ilk uçak fabrikası)

·      2 Ocak 1926- Günümüzde kullandığımız Uluslararası Saat sistemine geçilmesi

·      17 Şubat 1926- Medeni Kanunu’nun kabulü (İsviçre Medeni Kanunu örnek alınarak hazırlanmış ve 4 Ekim 1926 tarihinde yürürlüğe girmiştir) (Kadın-Erkek eşitliğini sağlayan bir kanundur.)(2002’de Türk Medeni Kanunu’nun kabul edilmesiyle yürürlükten kaldırılmıştır)

·      20 Nisan 1926- Kabotaj Kanunu kabul edildi (Kabotaj; Bir devletin sahip olduğu limanlardaki deniz taşımacılığı ve deniz ticareti konusunda tanığı ayrıcalıktır.) (Bu kanunla; Türkiye Limanları ve sahilleri arasında yük ve yolcu taşınmasının Türk Vatandaşları ve Türk Bayrağı taşıyan gemilerce yapılmasına karar verilmiştir.)

·      3 Haziran 1926- Emlak ve Eytam Bankası’nın kurulması (İnşaat Sektörüne destek vermek ve kredi imkanı sağlamak için kurulmuştur)

·      16 Haziran 1926- Mustafa Kemal’e Suikast girişimi (İzmir Suikastı) 

·      1926- Ceza Kanunu’nun Kabulü (İtalya örnek alındı)

·      1926- Ticaret Kanunu’nun kabulü (İsviçre örnek alındı)

·      1927- Teşviki Sanayi Kanunu çıkarıldı. (Sanayi yatırımlarını teşvik ve desteklemek için çıkarılan kanundur.)

·      15-21 Ekim 1927- Mustafa Kemal, TBMM’de Nutuk’u okudu.

·      28 Mayıs 1928- Uluslararası Rakamlar kabul edildi. (günümüzde kullandığımız Latin rakamları kabul edilmiştir.) 

·      1 Kasım 1928- Harf İnkılabı (Arap Alfabesinin yerine, Latin Alfabesi kabul edildi.) 

·      1 Ocak 1929- Millet Mekteplerinin açılması (millet mekteplerinin açılması ile okur-yazar oranını artırmak ve Latin harflerini halka öğretmek amaçlanmıştır) (24 Kasım 1928 tarihinde Resmi Gazete yayınlanmış, 1 Ocak 1929’da açılmıştır.)

·      24 Kasım 1929- Mustafa Kemal’in, Millet Mektepleri Başöğretmenliğini kabul ettiği tarihtir. (Bu gelişmeden ötürü 1981 yılından itibaren 24 Kasım öğretmenler günü olarak kutlanmaktadır)

·      1929- Deniz Ticaret Kanunu’nun kabulü (Almanya örnek alındı)

·      1929- Dünya Ekonomik Buhranı (Krizi) çıktı. (ABD’de başlayan ve bütün dünyayı etkisi altına alan ekonomik krizdir. Kara Perşembe olarak adlandırılmıştır) (Türkiye’de 1929 yılından itibaren Dünya ekonomik kriziyle mücadele için Yerli Malı Haftası kutlanmaya başlanmıştır)

·      1930- Umumi Hıfzıssıhha Enstitüsü kuruldu (Halkın sağlığının korunması amacıyla temel laboratuvar hizmetleri yürütmek için Ankara'da kurulmuş olan bir laboratuvar ’dır.)

·      3 Nisan 1930- Kadınlara Belediye Seçimlerine girme hakkı verildi (kadınlara verilen siyasi bir haktır, Medeni Kanunla verilen sosyal haklarla karıştırmayın)

·      12 Ağustos 1930- Serbest Cumhuriyet Fırkasının kurulması (Türkiye’nin ikinci muhalefet partisidir.)

·      17 Kasım 1930- Serbest Cumhuriyet Fırkasının feshedilmesi.

·      23 Aralık 1930- Kubilay Olayı (Menemen Olayı) yaşandı. (Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın feshedilmesiyle İzmir’de bu olay yaşanmıştır)

·      1 Nisan 1931- Uluslararası ölçü birimleri kabul edildi. (Bugün kullandığımız Uzunluk ve Ağırlık ölçü birimleri kabul edilmiştir)

·      1931- Atatürk’ün Altı ilkesi CHP’nin parti programına girmiştir. (Atatürk’ün Altı ilkesi 1937 yılında ise Anayasa’ya girmiştir.)

·      1931- Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti kuruldu (bugün ki ‘Türk Tarih Kurumu’ kurulmuştur)

·      1932- İcra ve İflas Kanunu’nun kabulü (İsviçre örnek alındı)

·      1932- Birinci Türk Tarih Kurultayı toplandı. (Ankara’da toplandı)

·      1932- Türk Dili Tetkik Cemiyeti kuruldu (Bugün ki ‘Türk Dil Kurumu’ kurulmuştur)

·      1933- Eskişehir Şeker Fabrikası kuruldu.

·      1933- Kadınlara Muhtarlık seçimlerine katılma hakkı verildi (kadınlara verilen siyasi bir haktır, Medeni Kanunla verilen sosyal haklarla karıştırmayın)

·      1933- Birinci Türk Dil Kurultayı toplandı. (Ankara’da toplandı)

·      1933- Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi. (Türkiye’nin Sanayileşmesi amacıyla Sovyetler Birliği örnek alınarak bu kalkınma planı hayata geçirilmiştir.)

·      1933- Sümerbank açıldı. (Sanayileşmeye destek vermek amacıyla kurulmuştur.)( Pamuklu Dokuma, Yünlü Dokuma, Deri ve Ayakkabı, Kimya, Toprak ve Seramik, Kağıt ve Demir-Çelik Sanayii sektörlerinde hizmet vermiştir.)

·      1933- Üniversite Reformu kabul edildi (Modern tarzda eğitim kurumları kurmak amacıyla yapılmıştır) (Bu reformla Darülfünun, 1933 yılında İstanbul Üniversitesi’ne dönüştürülmüştür.)

·      Mustafa Kemal döneminde Ankara’da açılan okullar (1930-1940)

ü  Musiki Muallim mektebi

ü  Hukuk Mektebi

ü  Gazi Eğitim Enstitüsü

ü  Yüksek Ziraat Enstitüsü

ü  Dil, Tarih ve Coğrafya fakültesi

·      2 Temmuz 1934- Soyadı Kanunu’nun kabul edilmesi (24 Kasım 1934- Mustafa Kemal’e ‘’Atatürk’’ soyadı verildi.)

·      26 Kasım 1934- Lakap ve unvanların kaldırılması

·      1934- Bursa Süt Fabrikası açılması

·      3 Aralık 1934- Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun çıkarıldı.

·      5 Aralık 1934- Kadınlara Milletvekili seçme ve seçilme hakkı verildi (kadınlara verilen siyasi bir haktır, Medeni Kanunla verilen sosyal haklarla karıştırmayın)

·      1935- Türk Maarif Cemiyeti açıldı. (Türkiye’deki ilk özel okul kabul edilir)

·      1935- Hafta tatili değişikliği yapıldı. ( tatil günü ‘’Cuma’’ gününden ‘’Pazar’’ gününe alındı)

·      1935- Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası açıldı

·      1935- Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü açıldı (işletmeye uygun maden ve taşocağı alanları araştırmak, işletilen maden ocaklarının daha verimli çalışması ayrıca madencilik sektörü için uzman ve teknik personel ve nitelikli işçi yetiştirmek amacıyla kuruldu.)

·      1935- Etibank kuruldu (Türkiye'nin yer altı kaynaklarını işletmek ve değerlendirmek amacıyla kurulmuş, 2001 yılında kapanmıştır.)

·      1936- İzmit Kağıt Fabrikası kuruldu.

·      1936- Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandı (Boğazlar Komisyonu kaldırıldı ve boğazların yönetimi Türkiye’ye bırakılmıştır.)

·      1937- Atatürk’ün 6 İlkesi Anayasa’ya girdi. (1931 yılında CHP’nin parti programına girmiştir.)

·      1937- Sadabat Paktı imzalandı. (Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında imzalanan saldırmazlık anlaşmasıdır.)

·      1938- İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi. (II. Dünya Savaşı nedeniyle uygulanamadı.)


İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK BAŞLIKLAR:

·      Mustafa Kemal Atatürk'ün eğitim ve askerlik hayatı

·      Mustafa Kemal Atatürk'ün I. Dünya Savaşı'nda görev aldığı cepheler 

·      Mustafa Kemal Atatürk'ün Hayatı 

·      Mustafa Kemal Atatürk'ün Kronolojisi (1881-1923)

Yorumlar

  Yorum Ekle