Osmanlı devleti yükselme dönemi (1453-1579)
FATİH SULTAN MEHMET DÖNEMİ (1451-1481) :
·
II.
Mehmet; EDİRNE’DE doğdu, şehzadelik yıllarında eğitimini tamamlamak ve devlet
yönetimi konusunda tecrübe kazanmak için Manisa’daki SARUHAN Sancağında Valilik
yaptı, 19 YAŞINDA iken 1451’de tahta çıktı, 21 YAŞINDA İstanbul’u fethetti ve
49 YAŞINDA hayatını kaybetti.
·
Osmanlı
Devletinin ilk yazılı kanunu olan Kanunname-i Ali Osman ‘’FATİH KANUNNAMESİ’’
hazırlandı. Bu kanunla KARDEŞ KATLİ yasalaştı.
·
Devlet
memurlarının mal biriktirmesinin önüne geçmek için MÜSADERE USULÜ uygulanmaya
başlandı. Bu uygulamayla Ölen devlet memurlarının mal varlıklarına devlet
tarafından el konulmaya başladı.
·
‘’Kanunname-i
Ali Osman’’ ile birlikte Yeniçerilere verilen CÜLUS BAHŞİŞİ resmileşti.
·
II.
Mehmet, Veraset Sisteminde değişikliğe gitti. ‘’Devlet, hükümdar ve
çocuklarının malıdır.’’ Anlayışının yerine; ‘’DEVLET, HÜKÜMDARIN MALIDIR.’’
Anlayışını getirdi.
·
Fatih
Sultan Mehmet’ten itibaren Divanı Hümayun toplantılarına SADRAZAM (Veziriazam)
başkanlık etmeye başladı. Padişah istediğinde gizli bir bölmeden Divanı Hümayun
toplantılarını izlemiştir.
·
Fatih
Sultan Mehmet’ten itibaren Sadrazamlık görevine DEVŞİRME kökenli devlet
adamları atanmaya başladı. Devşirme kökenli ilk sadrazam VELİ MAHMUT PAŞA’dır.
·
Fatih
Döneminde devlet İMPARATORLUĞA dönüştü ve ekonomik olarak da güçlendi. İlk
ALTIN PARA bu dönemde basıldı.
·
Fatih,
bilime ve bilim adamlarına değer vermiştir. ALİ KUŞÇU’nun bu dönemde Osmanlı
Devletinin hizmetine girmesiyle MATEMATİK ve ASTRONOMİ biliminde büyük gelişme
sağlandı. Ayrıca; Yükseköğretim (üniversite) düzeyinde eğitim veren SAHNI SEMAN
MEDRESESİ açıldı.
·
İtalyan
ressam GENTİLE BELLİNİ, Fatih’in portresini yaptı. (Fatih, Portresini yaptıran
ilk Osmanlı padişahıdır.) NAKKAŞ SİNAN BEY de Fatihin gül koklayan portresini
yaptı.
·
Venediklilerle
yapılan deniz savaşlarından sonra, Venediklilere bazı TİCARİ İMTİYAZLAR verildi
ve İstanbul’da “BALYOS” denen sürekli bir elçi bulundurma hakkı tanındı. (ilk
ticari imtiyazlar Venediklilere verilmiş oldu.)
·
II. Mehmet dönemindeki en önemli olay İSTANBUL’UN FETHİ’dir. İstanbul’un
fethi öncesinde II. Mehmet’in yaptığı HAZIRLIKLAR;
a-) 400 PARÇALIK bir
donanma hazırlandı.
b-) Karadeniz’den
gelecek yardımları önlemek için Anadolu Hisarı’nın karşısına RUMELİ HİSARI (Boğazkesen Hisarı) inşa
edildi.
c-) ŞAHÎ denen büyük toplar döküldü (Macar
topçu ustası Urban’a döktürüldü).
·
53 GÜNLÜK kuşatmadan sonra 29 MAYIS
1453’TE İstanbul’u fethetti. İstanbul Fethinin SONUÇLARI;
a-) İstanbul, BAŞKENT oldu
(Osmanlı’nın son ve en uzun süreli başkenti). İstanbul’un başkent olduktan
sonra 1460-1475 yılları arasında TOPKAPI SARAYI inşa edildi. Bu Saray, 400 yıl
boyunca devletin yönetim merkezi olarak kullanılmıştır. (Devletin yönetim
merkezi 1856’da Dolmabahçe sarayına taşındı.)
b-) Osmanlı’nın toprak
bütünlüğü sağlandı, Avrupa’daki fetihler kolaylaştı.
c-) Ticaret yollarının
denetimi Osmanlı’ya geçti (İPEK YOLU VE BOĞAZLAR).
d-) Osmanlı’nın
Kuruluş dönemi sona erdi, YÜKSELME dönemi başladı.
e-) II. Mehmet bu
olaydan sonra FATİH ûnvanını aldı.
f) BİZANS
İMPARATORLUĞU yıkıldı.
g) Orta Çağ sona erdi,
YENİ ÇAĞ başladı.
I) Ayasofya, Camiye
dönüştürüldü.
DİĞER GELİŞMELER
SIRBİSTAN’IN FETHİ (1454) : BELGRAD dışında kalan Sırbistan toprakları
fethedildi. (Belgrad, 1521’de Kanuni Sultan Süleyman tarafından fethedildi.)
AMASRA’NIN FETHİ (1459) : Cenevizlilerden Amasra alındı. (Amasra,
Bartın il sınırları içinde Karadeniz kıyısında bulunan bir sahil kasabasıdır.)
MORA’NIN FETHİ (1460) : Yunanistan’ın güneyinde bulunan Mora
Yarımadası fethedildi.
CANDAROĞULLARI (İSFENDİYAROĞULLARI) BEYLİĞİNİN ALMASI
(1461): Kastamonu
ve Sinop çevresinde hüküm süren Candaroğullarına son verdi.
TRABZON’UN FETHİ (141): Trabzon’u
fethederek Trabzon (Pontus) Rum İmparatorluğunu yıktı.
EFLAK’IN ALINMASI (1462) : Vergisini ödemeyen ve Osmanlı
topraklarına saldıran “Kazıklı Voyvoda” lakaplı Eflak voyvodası Vlad Çepeş
üzerine düzenlenen seferde, Eflak hakimiyet altına alınarak bir Osmanlı eyaleti
haline geldi.
BOSNA VE HERSEK SEFERİ (1463) :
Bosna Krallığı yıkıldı, toprakları fethedildi.
KARAMANOĞULLARI SEFERİ (1466) : Bu beyliğin topraklarının büyük kısmı
ele geçirildi. (II. Bayezid döneminde bu beylik yıkıldı)
OTLUKBELİ SAVAŞI (1473) : Akkoyunlu
hükümdarı Uzun Hasan ile Fatih Sultan Mehmet arasında yapıldı. Erzincan’da
yapılan bu savaşı Osmanlı kazandı. Akkoyunlular zayıflayarak yıkılma sürecine
girdi (Akkoyunluları, 1503’te Safeviler yıktı).
KIRIM’IN FETHİ (1475) : Sadrazam Gedik Ahmet Paşa komutasındaki
Osmanlı donanması tarafından Kırım Yarımadası fethedildi. Kırım Hanlığı,
Osmanlı’ya bağlı bir devlet haline geldi.
Not: AMASRA, SİNOP, TRABZON ve KIRIM’ın
alınmasıyla Osmanlı Devleti, Karadeniz’deki en büyük güç oldu. Karadeniz bir
Türk gölü haline geldi
BOĞDAN’IN FETHİ (1476) : Boğdan, Osmanlı’ya bağlı bir beylik
haline getirildi.
ARNAVUTLUK SEFERİ (1479) : Arnavutluk, Osmanlı’ya bağlandı
İTALYA SEFERİ (OTRANTO SEFERİ)-(1480) : Sadrazam
GEDİK AHMET PAŞA komutasındaki Osmanlı donanması, bu seferde İtalya’daki OTRANTO
şehrini aldı. Fatih Sultan Mehmet, vefat edince yerine geçen oğlu II.
Bayezid’in emri üzerine Gedik Ahmet Paşa İstanbul’a döndü ve Otranto şehri, Napoli
Krallığı’na bırakıldı. (Fatih döneminde yapılan son seferdir.)
II. BAYEZİD DÖNEMİ
(1481-1512)
·
II.
Bayezid, DİMETOKA/Yunanistan’da doğdu. Şehzadeliğinde eğitimini tamamlamak ve
devlet yönetiminde tecrübe kazanmak için AMASYA SANCAĞINDA 27 yıl Valilik
yaptı.
·
II.
Bayezid Döneminin en önemli Mimarı, Mimar Hayrettin’dir.
·
II.
Bayezid, oğlu I. Selim’in zoruyla tahttan inmiştir.
CEM SULTAN SORUNU (1481-1495):
·
Fatih’in vefatından II. Bayezid’in kardeşi
Cem Sultan, II. Bayezid’in padişahlığını kabul etmeyerek Bursa’da
hükümdarlığını ilan etti. Cem Sultan Bursa yakınlarında yaptığı Yenişehir
Savaşı’nda II. Bayezid’e yenilince kaçtı ve sırasıyla Karamanoğulları, Memluklular,
Rodos Şövalyeleri, Fransa ve İtalya’daki Papalık’a sığındı. Batılı devletler
Cem Sultan’ı Osmanlı’ya karşı koz olarak kullandı. Cem Sultan’ın yaşamını
kaybetmesiyle bu sorun bitti.
İSPANYA’DAKİ MÜSLÜMANLARIN KURTARILMASI (1492): İspanya’daki
Beni Ahmer Devleti’nin yıkılmasından sonra Hristiyanların
zulmüne, baskılarına ve katliamlarına maruz kalan Müslüman Arap ve Yahudiler
Osmanlı Devleti’nden yardım istedi. Bunun üzerine II. Bayezid’in emriyle Kemal
Paşa komutasında İspanya’ya gönderilen Osmanlı donanması, 1492’de Müslüman
Arapları ve Yahudileri, Hristiyanların baskısından kurtardı ve Müslüman
Arapları, Kuzey Afrika’ya; Yahudileri de Selanik ve İstanbul’a yerleştirdi.
SAPİENZA DENİZ SAVAŞI (1499): Venedikliler
yapılan savaşı Osmanlı donanmasının zaferiyle sonuçlandı. Ayrıca; Tarihte ilk
kez gemilerde top kullanılan savaştır.
KÜÇÜK KIYAMET (1509): II.
Bayezid döneminde İstanbul’da yaşanan büyük deprem sırasında binlerce insan
hayatını kaybetti.
ŞAHKULU AYAKLANMASI (1511): Şah
İsmail taraftarlarının Anadolu’da yaptıkları Şİİ PROPAGANDASI sonucunda çıkan
ayaklanma bastırılmıştır. Bu ayaklanma Osmanlılar ile SAFEVİLER arasındaki
ilişkilerin gerginleşmesine neden olmuştur.
I. SELİM (YAVUZ) DÖNEMİ (1512-1520):
·
I.
Selim, AMASYA Sancağında doğdu, eğitimini tamamlamak ve devlet yönetiminde
tecrübe kazanmak için 27 yıl TRABZON Sancağında Valilik yaptı.
·
Babası
II. Bayezid’i zorla tahttan indiren Yavuz Sultan Selim, taht mücadelesinde
kardeşleri Ahmet ve Korkut’u da idam etti.
·
1512-1520
yılları arasında 8 yıl Osmanlı tahtında oturdu. Halk arasında Aslan Pençesi
adıyla bilinen ŞİRPENÇE (Zehirli çıban) sebebiyle erken yaşta (49 yaş) hayatını
kaybetti.
·
Yavuz
Sultan Selim, tahtta oturduğu süre Ortadoğu’nun büyük bir bölümünü ve Mısır’ı
fethetti. Bu sebepten kendisi için 8 YILDA 80 YILLIK İŞ YAPAN HÜKÜMDAR denildi.
·
Yaptığı
seferlerden sonra Osmanlı Devletinin HAZİNESİNİ başına kadar doldurdu. Bu
Sebeple Osmanlı Devleti yıkılana kadar devlet hazinesi, Yavuz Sultan Selim’in
adıyla açılmış ve kapatılmıştır.
·
Anadolu’da
başlayan ve 100 yıla yakın Osmanlı Devletini uğraştıran CELALİ İSYANLARININ
ilki bu dönemde çıktı.
OSMANLI-SAFEVİ İLİŞKİLERİ :
·
1502’de Akkoyunlu Devleti’ni yıkan Şah
İsmail, İran’da başkenti Tebriz olan Şii Safevi Devleti’ni kurmuş; Irak ve
Azerbaycan’ı da ele geçirmişti.
·
Şah İsmail’in Anadolu’ya Şiiliği yayma
isteği ve Şahkulu İsyanını kışkırtması, II. Bayezid döneminde iki devlet
arasındaki ilişkileri gerginleştirdi. I. Selim, Şiiliği Osmanlı Devleti için
bir tehdit olarak görmesi sebebiyle Safeviler üzerine Çaldıran Seferine çıktı.
ÇALDIRAN SAVAŞI (1514) :
·
I. Selim, SAFEVİLER üzerine sefere
çıktı. Van Gölü yakınlarındaki Çaldıran Ovası’nda yapılan savaşta Osmanlılar,
Safevileri ağır bir yenilgiye uğrattı. Bu sefer sonunda, Doğu Anadolu’daki,
Safevi (Şii) tehlikesi ortadan kalktı.
TURNADAĞ SAVAŞI (1515): Bu savaşta ELBİSTAN merkezli DULKADİROĞULLARI
Beyliği’nin Osmanlı egemenliğine girmesiyle Anadolu Türk Birliği KESİN olarak
sağlandı (1515).
RAMAZANOĞULLARI’NIN ALINMASI: ADANA
ve çevresinde hüküm süren Ramazanoğulları Beyliği, Osmanlıların egemenliği
altına girdi.
MERCİDABIK SAVAŞI (1516): HALEP/Suriye
yakınlarında yapılan savaşta Osmanlılar Memlukluları yendi. Memluk sultanı
KANSU GAVRİ savaşta öldü. SURİYE VE FİLİSTİN (Kudüs) toprakları Osmanlı’nın
eline geçti,
RİDANİYE SAVAŞI (1517) : Sina Çölü’nü geçerek
Mısır’a giren Yavuz Sultan Selim, Memlukluların başkenti KAHİRE yakınlarındaki
Ridaniye’de Memlukluları bir kez daha yendi. MISIR VE HİCAZ (Mekke-Medine),
Osmanlı’nın eline geçti
Sonuçları :
·
MEMLUKLU DEVLETİ yıkıldı.
·
KUTSAL EMANETLER Topkapı Sarayı’na
getirildi (Bugün hâlâ ordadır)
·
HALİFELİK Osmanlı’ya geçti, Yavuz ilk
Osmanlı halifesi oldu. Böylece Osmanlı teokratik bir devlet oldu. Osmanlılar,
İslam aleminin dini lideri oldu.
·
Mısır’ın fethiyle OSMANLI HAZİNESİ doldu.
·
BAHARAT YOLU Osmanlı kontrolüne girdi.
·
Venedikliler, Kıbrıs Adası için Memluklulara
ödedikleri vergiyi Osmanlı’ya ödemeye başladı.
·
KUZEY AFRİKA’dan ilk kez toprak kazanıldı.
I. SÜLEYMAN (KANUNİ) DÖNEMİ (1520-1566)
·
Trabzon’da
1494 yılında doğdu. Eğitim almak ve devlet yönetiminde tecrübe kazanmak için
Kefe (Kırım) Saruhan (Manisa) Sancaklarında Valilik yaptı. 1520-1566 yılları
arasında 46 yıl Osmanlı tahtında oturdu. Zigetvar Seferi sırasında hastalanarak
70 yaşında hayatını kaybetti.
·
En
uzun süre tahtta kalmış Osmanlı padişahıdır (46 yıl).
·
Osmanlı
padişahları arasında en çok sefere çıkan padişahtır. (13 sefer)
·
Osmanlı
Devletine en parlak dönemini yaşattı.
·
İtalyan
ressam Titian tarafından Kanuni’nin portresi yapılmıştır.
BELGRAD’IN FETHİ (1521): Kanuni 1521’de Macarların elindeki Belgrad’ı
aldı. Önemi: Orta Avrupa’nın kapısı olarak görülen Belgrad’ın alınmasıyla Orta
Avrupa yolları Türklere açıldı. I. Süleyman’ın yaptığı ilk fetihtir.
RODOS’UN FETHİ (1522): Saint Jean (Sen Jan) Şövalyeleri’nin elindeki
Rodos Adası fethedildi.
MOHAÇ MEYDAN SAVAŞI (1526) : Macar kralı Layoş’un Osmanlı topraklarına girmesi ve
Fransa kralı Fransuva’nın Kanuni’den yardım istemesi üzerine bu savaş çıktı. Osmanlılar
ile Macarlar arasındaki bu savaşta Osmanlı büyük bir zafer kazandı. Macar kralı
Layoş savaşta öldü. Osmanlılar, Macarların başkenti Budin’i ele geçirdi
I. VİYANA KUŞATMASI (1529): Kanuni Sultan Süleyman, Avusturya’nın
başkenti Viyana’yı kuşattı. 20 gün sürek kuşatma başarısız oldu.
İSTANBUL (İBRAHİM PAŞA) ANTLAŞMASI (1533): Kanuni döneminde Osmanlılar ile Avusturya
Arşidüklüğü arasında imzalandı. Bu Antlaşmaya göre; Avusturya Arşidükü
(hükümdarı), protokolde Osmanlı Sadrazamına eşit sayılacaktı. (Osmanlı bu
maddeyle Avusturya’ya siyasî üstünlüğünü kabul ettirdi.) Avusturya, Osmanlı’ya
yıllık vergi ödeyecekti.
CEZAYİR’İN OSMANLI’YA KATILMASI (1533): Cezayir hakimi Barbaros Hayrettin Paşa’nın (Hızır Reis), Osmanlıların hizmetine
girmesi ve Kaptan-ı Deryası olmasıyla, Cezayir bir Osmanlı eyaleti haline geldi
(1533). Cezayir beylerbeyliği kuruldu.
IRAKEYN SEFERİ (1534) : Kanuni Sultan Süleyman’ın Safeviler
üzerine gerçekleştirdiği sefer sonunda Van, Bağdat ve Tebriz fethedildi (1. Bağdat fatihi ‘’Kanuni’’dir.)
(2.Bağdat Fatihi ‘’IV.Murat’’tır.) Şair Fuzuli Osmanlıların hizmetine girdi
FRANSA’YA KAPİTÜLASYONLARIN VERİLMESİ (1536) : Fransız tüccarları Akdeniz’e çekerek Baharat
Yolu ticaretini canlandırmak ve Fransa’yı Avrupa’da kurulacak Haçlı
ittifaklarından koparmak amacıyla İlk kapitülasyonlar Kanuni tarafından
Fransa’ya verildi. Kapitülasyonlar Kanuni ile Fransa kralı hayatta olduğu
sürece geçerli olacaktı ama Kanuni’den sonraki Osmanlı padişahları bu
kapitülasyonları sürekli yenilemiştir. I. Mahmut, 1740’ta Fransa’ya verilen
kapitülasyonları “sürekli” hale getirdi. Zamanla diğer Avrupa devletlerine
(İngiltere ve Rusya) de kapitülasyonlar verildi. Önceleri Osmanlı’nın yararına
işleyen kapitülasyonlar, Sanayi İnkılabından sonra Osmanlı tüccarlarına zarar
vermeye başladı. Osmanlı’nın 1800’lü yıllarda Avrupa’nın yarı-sömürgesi ve açık
pazarı haline gelmesinde kapitülasyonların büyük etkisi vardır.
PREVEZE DENİZ SAVAŞI (1538) : ANDREA DORİA komutasındaki HAÇLI donanması ile BARBAROS
HAYRETTİN PAŞA komutasındaki Osmanlı donanması arasında Yunanistan’ın
batısındaki Preveze Körfezi açıklarında yapılan deniz savaşıdır. Osmanlılar
büyük bir zafer kazandı. Osmanlı, Akdeniz’de üstünlüğü ele geçirdi (Akdeniz bir
Türk gölü oldu). Bu
savaşın yıldönümü olan 28 Eylül tarihi, günümüzde Türk Denizcilik Bayramı
(Donanma Bayramı) olarak kutlanmaktadır
HİNT DENİZ SEFERLERİ (1538-1553) : Kanuni döneminde 1538, 1551, 1552 ve 1553’te
düzenlenen 4 deniz seferidir. Hadım
Süleyman Paşa, Piri Reis, Seydi Ali Reis gibi komutanlar bu seferlerde Osmanlı
donanmasına kumandanlık etmiştir. Osmanlı Donanmasının okyanuslara dayanıklı
olmaması ve Portekizli denizcilerin okyanuslarda daha tecrübeli olması
nedeniyle Osmanlılar, bu seferlerde başarısız oldu.
TEBRİZ SEFERİ (1548) : Kanuni döneminde Safeviler üzerine çıkılan seferdir.
TRABLUSGARP’IN FETHİ (1551): Turgut Reis, Saint Jean Şövalyelerinin elindeki Trablusgarp’ı (bugünkü
Libya) fethetti ve Osmanlıların bir eyaletine dönüştürüldü. Turgut Reis, Trablusgarp
beylerbeyliğine atandı.
NAHCİVAN SEFERİ (1553) : Kanuni Sultan Süleyman Karabağ, Revan ve
Nahcivan’ı fethetti.
AMASYA ANTLAŞMASI (1555): Osmanlılar ile Safeviler arasında imzalanan İLK
ANTLAŞMADIR. Bu antlaşmaya göre Azerbaycan, Tebriz, Erivan ve Bağdat Osmanlı’da
kaldı.
CERBE DENİZ SAVAŞI (1560) : Tunus açıklarında yapılan savaşta TURGUT REİS
ve Kaptan-ı Derya PİYALE PAŞA komutasındaki Osmanlı donanması, Haçlı
donanmasını yendi. Preveze’den sonra bir başka büyük deniz zaferidir. Bu
galibiyetle Osmanlıların Akdeniz’deki Türk üstünlüğü devam etti.
MALTA KUŞATMASI (1565): Saint Jean Şövalyelerinin elindeki Malta kuşatması, TURGUT REİS’in şehit
olması üzerine kaldırıldı, Malta fethedilemedi.
SAKIZ ADASI’NIN FETHİ (1566): PİYALE PAŞA, vergisini ödemeyen Cenevizlilerden Ege
Denizi’ndeki son kolonileri olan Sakız Adası’nı aldı (Kanuni döneminde alındı).
ZİGETVAR KUŞATMASI (1566) : AVUSTURYA’ya sefere çıkan Kanuni, Zigetvar Kalesi’ni
kuşattı. Zigetvar Kalesi fethedildi. Zigetvar Seferi, Kanuni’nin SON SEFERİDİR.
(Kanuni Bu sefer sırasında hastalanarak yaşamını kaybetti.)
NOT:
Kanuni, Fatih’in fethedemediği iki yeri (BELGRAD VE RODOS) fethetmiştir. Ancak
Kanuni’nin kuşattığı fakat fethedemediği 2 yer var: VİYANA ve MALTA
ADASIdır.
BİLGİ: BARBAROS HAYRETTİN PAŞA’nın hayatını kaybetmesinden
sonra, KAPTANI DERYA görevine SOKOLLU MEHMET PAŞA getirildi. Sokollu Mehmet
Paşa, KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN’IN son zamanlarında Kaptanı Derya görevinden, SADRAZAMLIK
görevine yükseldi. II. SELİM döneminin tümünde ve III. MURAT’IN ilk
zamanlarında sadrazamlık görevini yürüttü. Yaşadığı devrin önemli devlet
adamlarından olan Sokollu Mehmet Paşa, 3 PADİŞAH döneminde 13 YIL SADRAZAMLIK yapmıştır.
Sokollu, 1579’da bir suikast sonucu öldürülmüştür.
SOKOLLU’NUN PROJELERİ;
SÜVEYŞ KANALI PROJESİ: Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayarak Hint Okyanusu’na hakim olmak ve
Baharat Yolu ticaretini tekrar canlandırmak hedefleniyordu ancak bu kanal
projesi gerçekleştirilemedi.
DON-VOLGA KANAL PROJESİ: Bu projeyle, Karadeniz ile Hazar Denizinin bir kanal yoluyla birbirine
bağlanması amaçlandı, bu şekilde Orta Asya’daki Türklerle bağlantı
kurulabilecekti. Bu proje de gerçekleştirilemedi.
II. SELİM (SARI SELİM) (1566-1574)
YEMEN’İN FETHİ (1568): Arap Yarımadasının güneyinde bulunan Yemen, II. Selim döneminde ele
geçirildi.
KIBRIS ADASI’NIN FETHİ (1571): Kaptanı Derya Lala Mustafa Paşa, Venediklilerin elindeki Kıbrıs’ı fethetti.
Böylece Doğu Akdeniz’de Osmanlı hakimiyeti kesinleşti (II. Selim dönemi). Lala
Mustafa Paşa’ya ‘’Kıbrıs Fatihi’’ unvanı verildi.
İNEBAHTI YENİLGİSİ (1571): Kıbrıs’ın fethedilmesinin intikamını almak isteyen Don
Juan komutasındaki Haçlılar, Yunanistan’ın batısında yapılan İnebahtı Deniz
Savaşı’nda Osmanlı donanmasını yendi (Haçlılar Osmanlı donanmasını yaktılar).
Osmanlı’nın denizlerde aldığı ilk büyük yenilgidir. Bu yenilgiden sonra
Sadrazam Sokollu Mehmet Paşa, Venedik elçisine ‘’Biz Kıbrıs’ı alarak kolunuzu
kestik, sizde İnebahtı’da donanmamızı yakarak sakalımızı kestiniz. Kesilen kol
çıkmaz; fakat kesilen sakal daha gür çıkar.’’ Sözünü söylemiştir. Sokollu
dediğini yapmış ve daha güçlü bir Osmanlı donanması kurmuştur.
TUNUS’UN FETHİ (1574): İspanyolların elindeki Tunus’un fethedilmesiyle Osmanlı’nın Kuzey Afrika
kıyısındaki Cezayir ile Trablusgarp toprakları birleşti
III. MURAT DÖNEMİ (1574-1595)
·
1579
yılında Sadrazam Sokollu Mehmet Paşa, bir suikast sonucu hayatını kaybetti. Yerine
Lala Mustafa Paşa sadrazam olarak atandı.
·
Osmanlı
Devletinin ilk Rasathanesi III. Murat dönemde Gökbilimci Takiyyüddin tarafından
kuruldu. Din adamlarının baskısı sonucu III. Murat’ın emriyle yıkılmıştır.
·
Osmanlı
Devletinin en büyük mimarı olan ve ardından 375 eser bırakan Mimar Sinan, 1588
yılında hayatını kaybetti. Mimar Sinan; Kanuni Sultan Süleyman, II.
Selim ve III. Murat olmak üzere, üç padişaha mimarbaşı olarak hizmet etmişti.
·
Bu dönemden sonra Osmanlı
Devletinde Yükselme Devri sona erdi, Duraklama dönemi başladı.
FAS’IN OSMANLI HİMAYESİNE GİRMESİ (1576): Osmanlı,
Portekizlilerin istilasından kurtardığı Fas’ı “himaye altına aldı”. Böylece
Osmanlı sınırları, Atlas Okyanusu kıyılarına ulaştı (III. Murat dönemi)
(1578’de Portekizlileri Vadiüsseyl Savaşı’nda yendiler).
FERHAT PAŞA ANTLAŞMASI (1590): Osmanlılar ile Safeviler arasında imzalandı.
Osmanlı Devleti Doğu’da en geni sınırlarına bu anlaşmayla ulaştı.
