Tarih Ansiklopedisi

Osmanlı Kuruluş Dönemi (2. Özet)

  Favorilerden Çıkar   Favorilere Ekle

KAYI BOYU’NUN ANADOLU’YA GELİŞİ

·           Osmanlılar, Oğuzların BOZOK kolunun KAYI boyuna (aşiretine) mensuptur. Kayı boyunun simgesi ok ve yaydır.

·            Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’ya gelen Kayılar ilk önce Doğu Anadolu’daki AHLAT (Bitlis) civarına yerleşti. 1230’lu yıllarda Türkiye Selçuklu sultanı Alaaddin Keykubad onları Ankara’nın batısındaki KARACAHİSAR’A yerleştirdi. KÖSEDAĞ Savaşı’ndan sonra Anadolu’da artan Moğol baskısı üzerine Kayılar daha da batıya hareket ederek Bizans sınırına yakın olan SÖĞÜT ve DOMANİÇ’E yerleşti (Söğüt (Bilecik) kışlak, Domaniç(Kütahya) yaylak)

·           Söğüt kasabası Osmanlıların ilk merkezi (başkenti) olarak kabul edilir.

·           Ertuğrul Gazi ölünce yerine geçen oğlu Osman Gazi, akınlarını Müslüman Türk beyliklerinin olduğu doğuya değil de, batıdaki Bizans üzerine yaptı. Bu sayede diğer Müslüman Türk beylikleri arasındaki saygınlığı da arttı.

·           Kösedağ Savaşından sonra Anadolu’da kurulan II. Dönem Türk Beyliklerinden biri olan Osmanoğulları Beyliği, Oğuzların Bozok kolunun Kayı boyuna (aşiretine) mensuptur.

·           Bizanslılarla 1302’de yapılan KOYUNHİSAR (Bafeus) Savaşından zaferle ayrılan Osman Bey, bu savaştan sonra Osmanlı Devletini resmen kurdu.

 

OSMAN BEY (GAZİ) DÖNEMİ (1299-1326)

·           İlk Osmanlı-Bizans savaşı olan Koyunhisar Savaşı’nda Osman Bey, Bizans tekfurlarını yendi (1302)

·           Osman Bey Döneminde Osmanlı Devletinin ilk bakır parası (MANGIR)  bu dönemde basıldı. İlk Osmanlı sikkesini bakırdan bastırdı. 

·           Osman Bey Bursa’yı kuşattı ama rahatsızlanınca kuşatmayı oğlu Orhan Bey sürdürdü. Kısa süre sonra Osman Bey vefat edince yerine Orhan Bey geçti.

 

ORHAN BEY (GAZİ) DÖNEMİ (1326-1362)

·           Orhan Bey, 1326’da BURSA’YI fethetti ve başkenti Bilecik’ten Bursa’ya taşıdı.

·           1331’de İznik, 1333’te Gemlik, 1337’de İzmit fethedildi. Güney Marmara’nın alınmasıyla Bizans’ın Anadolu’daki siyasî varlığı tamamen sona erdi.

·           Çanakkale ve Balıkesir çevresinde hüküm süren KARESİOĞULLARI Beyliği, 1345’te Osmanlı topraklarına katıldı. Böylelikle Hacı İlbeyi ve Evrenos Gazi gibi Karesi komutanları Osmanlı hizmetine girdi. Osmanlı sınırları Ege Denizi’ne ulaştı ve Osmanlılar ilk kez DONANMA sahibi oldu

·           İlk Osmanlı akçesi (GÜMÜŞ parası) Orhan Bey döneminde bastırıldı.

·           Orhan Bey, Osmanlı’nın teşkilatçı padişahıdır. İlk DİVAN örgütünü, YAYA VE MÜSELLEM’lerden oluşan ilk düzenli Osmanlı ordusunu kurdu. VEZİRLİK makamını kurdu. İznik’te ilk Osmanlı MEDRESESİNİ açtı.

·           Bizans’ta Kantakuzen, taht mücadeleleri sırasında Orhan Bey’den aldığı yardımlarla Bizans imparatoru oldu. Bu yardımlar karşılığında Gelibolu Yarımadası’ndaki ÇİMPE Kalesi’ni Osmanlılara verdi. (1353) Böylece Osmanlı, Avrupa kıtasındaki ilk toprağını kazandı, Rumeli’ye geçti ve Rumeli fetihleri için önemli bir askerî üs kazanmış oldu.

·           Orhan Bey’in oğlu Süleyman Paşa (RUMELİ FATİHİ), Rumeli’nin fethinde Osmanlı kuvvetlerine kumandanlık etti.

PALEKANON (MALTEPE) SAVAŞI (1329) : Bizanslılarla yapılan bu savaşı Osmanlılar kazandı. Bizanslılar artık “Anadolu’da” Osmanlı için tehlike olmaktan çıktı

 

I.MURAT (HÜDAVENDİGAR) DÖNEMİ (1362-1389)

·           1363’te Lala Şahin Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, SAZLIDERE SAVAŞI’nda Bizans’ı yendi. Bu savaştan sonra EDİRNE fethedildi. Bu savaştan sonra Bizans’ın Balkanlarla kara bağlantısı kesildi.

·           Başkent Bursa’da Edirne’ye taşındı.

·           I. Murat döneminde ilk kez Balkanlarda İSKAN (Yerleştirme) Politikası izlendi. Osmanlılar, Balkanlarda fethettiği toprakları elinde tutabilmek için bu bölgeleri Türkleştirmek ve Müslümanlaştırmak istedi. Bu amaçla Anadolu’dan bazı Türkmen aileler getirtilerek Balkanlara yerleştirildi.

·           İskan Politikasıyla Göç ettirilecek aileler seçilirken özellikle konargöçer aileler ve aralarında husumet olan ailelerden biri tercih edilmiştir. İskân politikasına İSTİMALET (Hoşgörü) politikası eşlik etmiştir. Osmanlılar, İstimalet Politikasının bir gereği olarak Balkanlardaki yerli halkın dillerine ve dinlerine karışmamıştır.

·           I. Murat döneminde; DEVŞİRME Sistemi ilk kez uygulanmaya başlandı. KAPIKULU OCAĞI kuruldu. YENİÇERİ OCAĞI ve ACEMİOĞLANLAR OCAĞI açıldı.

·           TIMAR SİSTEMİ ilk kez Uygulanmaya başlandı.

·           VERASET sisteminde değişikliğe gidildi. ‘’Devlet hanedan üyelerinin malıdır.’’ anlayışının yerine, ‘’DEVLET HÜKÜMDAR VE ÇOCUKLARININ MALIDIR.’’ anlayışını kabul edildi.

·           I. Murat, Germiyanoğullarından ÇEYİZ yoluyla, Hamitoğullarından SATIN ALMA yoluyla toprak aldı.

·           I.Murat, oğlu Bayezid’i Germiyanoğulları beyinin kızıyla evlendirdi; çeyiz olarak Kütahya, Tavşanlı, Emet ve Simav Osmanlı’ya verildi.    

·           I. Murat döneminde, Hamitoğulları Beyliği’nden Isparta, Yalvaç, Akşehir, Seydişehir ve Beyşehir para karşılığında (80 bin altın) satın alındı

·           VEZİRİAZAMLIK ve KAZASKERLİK makamını kurdu.

·           Rumeli’deki Fetihlerden sonra topraklar genişledi, I.Murat devlet yönetimini kolaylaştırmak amacıyla Manastır merkezli RUMELİ BEYLERBEYLİĞİNİ (Eyaleti) kurdu.

 

SIRPSINDIĞI SAVAŞI (1364) : Bu savaşta, Hacı İlbeyi komutasındaki Osmanlı ordusunun, ani bir gece baskınıyla Macar kralı Layoş komutasındaki Haçlı ordusunu yenilgiye uğrattı. İlk Osmanlı-Haçlı savaşıdır.

 

ÇİRMEN SAVAŞI (1371) : Evrenos Gazi komutasındaki Osmanlı ordusu, Sırp ordusunu yendi. Sırp kralı savaşta öldü.

 

I.KOSOVA SAVAŞI (1389) : Sırpların öncülüğünde kurulan Haçlı ordusu ile I. Murat komutasındaki Osmanlı kuvvetleri arasında yapıldı. Osmanlılar savaşı kazandı, Sırp kralı Lazar tutsak düştü. I. Murat savaş meydanında gezerken yaralı bir Sırp askeri tarafından şehit edildi. Osmanlı bu savaşta ilk kez top kullandı

 

 

 

I.BAYEZİD (YILDIRIM) DÖNEMİ (1389-1402)

·           I. Bayezid 1390’da Anadolu Seferi’ne çıktı; AYDIN, SARUHAN, MENTEŞE, HAMİT, GERMİYAN ve CANDAROĞULLARI beyliklerini Osmanlı’ya kattı.

·           Yıldırım Bayezid, Osmanlı tarihinde Anadolu Türk Birliği’ni kuran ilk padişahtır. Yıldırım döneminde Osmanlı sınırları doğuda Fırat Nehri’ne dek uzandı; Akkoyunlular, Karakoyunlular ve Memluklularla komşu olundu.

·           Yıldırım Bayezid, İSTANBUL’U kuşatan ilk Osmanlı padişahıdır. 1391’de başlayan ilk kuşatma aralıklarla 1396’ya dek sürdü. Yıldırım Beyazıt, İstanbul’u 4 kez kuşattı fakat alamadı.

·           Yıldırım Bayezid, İstanbul Kuşatmaları sırasında Karadeniz’den Bizans’a gelebilecek yardımları önlemek amacıyla İstanbul Boğazı’nın Anadolu tarafına ANADOLU HİSARI (Güzelcehisar)’nı yaptırdı.

·           I. Bayezid, CÜLUS bahşişi dağıtan ilk Osmanlı hükümdardır.

·           Kütahya merkezli ANADOLU BEYLERBEYLİĞİNİ (Eyaletini) kurdu.

 

NİĞBOLU SAVAŞI (1396) : I. Bayezid’in İstanbul’u kuşatması üzerine Bizans imparatorunun Avrupa’dan yardım istemesiyle Niğbolu Savaşı çıkmıştır. Bizans’ın yardım isteğine karşılık veren Macar kralı Sigismund’un komutasındaki Haçlı ordusu, Osmanlı topraklarına girdi. Bu gelişme üzerine I. Bayezid, İstanbul kuşatmasını kaldırarak Haçlı ordusunun üzerine saldırıya geçti. İki taraf Niğbolu’da karşı karşıya geldi, Haçlı ordusu ile Osmanlı ordusu arasında yapılan savaşta Haçlı ordusu ağır bir yenilgi aldı. Bu savaştan sonra halife, Yıldırım Beyazıt’a SULTAN-I İKLİM-İ RUM (Rum Diyarının Sultanı-Anadolu’nun Sultanı) unvanını verdi

 

 

ANKARA SAVAŞI (1402) : Timur’dan kaçan Bağdat hakimi Celayiroğlu Ahmet ile Karakoyunlu hükümdarı Kara Yusuf’un ise Yıldırım’a sığınması ve Bu iki kişinin kendisine teslim edilmesi isteği reddedilen Timur’un Sivas şehrini işgal etmesiyle savaş başladı.

Osmanlı ve Timur orduları Ankara’nın Çubuk Ovası’nda karşı karşıya geldi. Sayıca daha kalabalık olan Timur ordusu karşısında, Osmanlı ordusu ağır bir yenilgi aldı.

Bu savaş sonunda Yıldırım Bayezid esir düştü, Timur’un istilası nedeniyle Anadolu’da siyasî, sosyal ve ekonomik yapı bozuldu. Anadolu TÜRK BİRLİĞİ bozuldu. Osmanlılarda Fetret Devri başladı.

 

FETRET DEVRİ (1402-1413): Fetret kelimesi; BUNALIM anlamına gelir. Yıldırım Bayezid’in 4 oğlu arasında başlayan ve 11 yıl süren taht kavgaları dönemine FETRET Devri adı verilir. MEHMET, SÜLEYMAN, İSA ve MUSA arasındaki taht mücadelesini kazanan I. Mehmet, Fetret Devri’ne son verdi.

Fetret Devri’nde Anadolu beylikleri tekrar bağımsız oldu. Balkanlarda uygulanan İstimalet (hoşgörme) politikası sayesinde Osmanlılar Rumeli’de toprak kaybetmemiştir

 

 

 

 

 

I.MEHMET (ÇELEBİ) DÖNEMİ (1413-1421)

·           Fetret Devri’ni sona erdirerek devletin dağılmasını önlediği için “Osmanlı Devleti’nin 2. Kurucusu” olarak bilinir.

·           Anadolu’daki Türk Birliğini tekrardan sağlamaya çalıştı.

·           Osmanlı tarihinin ilk deniz savaşı Venediklilerle yapıldı. Çalı Bey komutasındaki Osmanlı donanması bu savaşı kaybetti (1416).

 

ŞEYH BEDRETTİN İSYANI :

·           Osmanlı tarihinin ilk TOPLUMSAL isyanıdır. Bir zamanlar Musa Çelebi’ye (I. Mehmet’in kardeşi) kazaskerlik yapmış olan Şeyh Bedrettin, ağır vergilerden ve yönetimde adaletsizlikten yakınarak Rumeli bölgesinde isyan etti. Yandaşlarından bazıları (Torlak Kemal ve Börklüce Mustafa) Manisa ve İzmir’de isyan etti. İsyan bastırıldı. Şeyh Bedrettin, Serez/Yunanistan şehrinde idam edildi.

 

II.MURAT DÖNEMİ (1421-1451

·           DÜZMECE MUSTAFA İSYANI’nı bastırdı; amcası Mustafa’yı (Düzmece) ortadan kaldırdı.

·           İSTANBUL’U kuşattı (İstanbul’u kuşatan 2. Osmanlı padişahıdır).

·           Germiyanoğlu Yakup Bey’in “vasiyet üzerine” GERMİYANOĞULLARI BEYLİĞİ, Osmanlı topraklarına katıldı.

 

EDİRNE-SEGEDİN ANTLAŞMASI (1444): Osmanlılar ile Haçlılar arasında imzalanan bu antlaşmaya göre taraflar 10 yıl boyunca savaşmama kararı aldı. Tarihteki İLK OSMANLI-HAÇLI antlaşmasıdır.

 

VARNA SAVAŞI (1444) : II. Mehmet’in 12 yaşında Osmanlı tahtına çıkmasından yararlanmak isteyen Avrupalıların yeni bir Haçlı ordusu kurması ve Osmanlı topraklarına girmesi nedeniyle başladı. Haçlı ordusu bu savaşta ağır bir yenilgi aldı.                                                                         

 

II. KOSOVA SAVAŞI (1448) : Haçlı kuvvetleriyle yapılan II.Kosova Savaşını Osmanlılar kazandı. Osmanlı’nın Balkanlardaki hakimiyeti kesinleşti (Türklerin Balkanlardan atılamayacağı kesinleşti).

 

Yorumlar

  Yorum Ekle