· Türk İslam devletlerinde
ekonomik faaliyetler tarım-hayvancılık, imalat ve ticaret olmak üzere üçe
ayrılır, devlet gelirlerinin önemli bir kısmını tarımdan elde edilen vergi
gelirleri oluştururdu.
· Türk İslam devletlerinin kurulduğu
coğrafyaların madenler bakımından zengin olması, Türk şehirlerinin birçoğunun
demir, bakır ve gümüş eşyaların imalatının yapıldığı bir merkez hâline
gelmesini sağlamış, ayrıca
dokumacılık, dericilik, çini, kâğıt ve cam imalâtı da yapılmıştır.
· İlk Türk İslam devletlerinde;
Öşür, haraç, cizye ve zekât gibi vergiler alınmıştır.
· İpek Yolu, Türk İslam
devletleri için önemli bir gelir kaynağı hâline gelmiştir. Türkiye Selçukluları Anadolu’da ticareti geliştirmek
için birçok Kervansaray ve Han inşa etmiştir. Yolcular ve tüccarlar için
yapılmış olan Kervansaraylar, Karahanlılar dönemindeki ribatların devamı niteliğindedir.
İkta Sistemi
· İlk kez Hz. Ömer Dönemi’nde
uygulanmaya başlanan İkta sistemi, Büyük Selçuklular Dönemi’nde Nizamülmülk
tarafından geliştirilmiş ve ekonominin vazgeçilmez unsuru hâline getirilmiştir.
· İkta sisteminde devlete ait
olan mirî topraklar, kişilere hizmetleri karşılığında bırakılır, kişiler bu
toprağı köylülere kiralar, elde ettiği kira ve vergiler ile hem maaşını
karşılar hem de devlete asker yetiştirirlerdi.
· Selçuklularda uygulanan İkta Sistemi sayesinde devlete karşı gelebilecek zengin bir sınıfın ortaya çıkması engellenmiştir.
Ahilik
· Ahilik: 13. yüzyılda yardımlaşma
temeli üzerine Anadolu’da kurulan esnaf ve sanatkâr örgütlenmesine verilen isimdir. Bu teşkilatın kurulmasında
Fütüvvet Teşkilatı’nın etkisi büyüktür.
· Fütüvvet Teşkilatı: Usta çırak ilişkisine dayanan, Meslekler arasında yaşanılan sorunların çözülmesi, üretimin miktarının ve kalitesinin belirlenmesi, üretilenlerin denetlenmesi ve ürünlerin fiyatlarının düzenlenmesi gibi hususlara bakan örgütlenmedir.
