Tarih Ansiklopedisi

Kutsal Roma Germen İmparatorluğunu meydana getiren Devletçiklerden biri olan Avusturya Arşidüklüğü, 15. ve 18. Yüzyılları arasında Orta Avrupa’da hüküm sürmüş bir devlettir. 19. Yüzyılında başlarında Avusturya İmparatorluğuna, 1867’de ise Avusturya-Macaristan İmparatorluğuna dönüşmüştür. OSMANLI-AVUSTURYA İLİŞKİLERİ • 1529: I.Viyana Kuşatması: Osmanlılar ile Avusturya Arşidüklüğü arasındaki ilişkiler ilk kez Kanuni Sultan Süleyman döneminde başladı. Kanuni Sultan Süleyman 1529 yılında Viyana’yı Kuşatmış fakat başarısız olmuştur. • 1533: İstanbul Antlaşması: Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlılar ile Avusturya Arşidüklüğü arasında yapılan barış antlaşmasıdır. Bu anlaşmayla Avusturya, her yıl Osmanlı’ya 30.000 altın vergi vermeyi kabul etmiş ve Avusturya Arşidükü(Kral), protokolde Osmanlı sadrazamına denk sayılmıştır. Osmanlılar bu antlaşmayla Avusturya’ya siyasi üstünlüğünü kabul ettirmiştir. • 1566: Zigetvar Seferi: Kanuni Sultan Süleyman’ın son seferi olan Zigetvar Seferiyle Avusturya’nın kontrolünde olan Zigetvar Kalesi fethedilmiştir. Kanuni bu sefer sırasında hayatını kaybetmiştir. • 1606: Zitvatorok Antlaşması: Osmanlı padişahı I. Ahmet döneminde imzalanan bu antlaşmayla Avusturya Arşidükü protokolde Osmanlı padişahına denk sayılmıştır. Bu antlaşmaya; Avusturya'nın Osmanlı’ya her yıl ödediği 30.000 altın vergi kaldırılmıştır. Osmanlıların, İstanbul Antlaşmasıyla Avusturya’ya karşı elde ettiği siyasi üstünlüğü kaybetmiştir. • 1664: Vasvar Antlaşması: IV. Mehmet döneminde Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlılar arasında imzalanan antlaşmadır. • 1683: II. Viyana Kuşatması: IV. Mehmet döneminde Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri Viyana Kuşatmasında bozguna uğramıştır. Bu bozgundan sorumlu tutulan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa padişahın emriyle idam edilmiştir. Bu kuşatmada Osmanlıların eski gücünde olmadığını gören Avrupalı devletler bir araya gelerek Kutsal İttifak kurmuş ve Osmanlı Devletine saldırmışlardır. • 1683-1699 Kutsal İttifak ve Osmanlı Savaşları: Viyana Kuşatmasında Osmanlıların eski gücünde olmadığını gören Avusturya, Lehistan, Venedik ve Rusya bir araya gelerek Kutsal İttifak kurmuşlar ve Osmanlı Devletine saldırmışlardır. 16 yıl süren bu savaşlarda Osmanlılar ağır bir yenilgi almıştır. • 1699: Karlofça Antlaşması: 1683-1699 yılları arasında Osmanlı Devleti ile Kutsal İttifak Devletleri arasında yapılan ve 16 yıl süren Savaşlara son veren antlaşmadır. Bu antlaşma II. Mustafa döneminde Avusturya, Venedik ve Lehistan devletleriyle imzalandı. (Rusya ile 1700’de İstanbul Antlaşması imzalanmıştır.) Osmanlılar adına bu antlaşmayı Reis-ül Küttab Rami Mehmed Paşa imzalamıştır. Büyük çapta toprak kaybedilen bu antlaşmayla ‘’Macaristan ve Erdel’’ Avusturya’ya, ‘’Mora Yarımadası ve Dalmaçya Kıyıları’’ Venediklere, ‘’Podolya ve Ukrayna’’ Lehistan’a bırakıldı. • 1718: Pasarofça Antlaşması: Osmanlı padişahı III. Ahmet döneminde Avusturya ve Venedik devletleriyle imzalanan antlaşmadır. Osmanlı Devletinin Batı’nın üstünlüğünü kabul ettiği bu antlaşmayla Mora Yarımadası Osmanlılara geri verildi. Osmanlılarda Avrupalı Devletlerin örnek alındığı, zevk ve sefa dönemi olarak adlandırılan Lale Devri başladı. • 1739: Belgrad Antlaşması: I. Mahmut döneminde Rusya ve Avusturya ile imzalanan antlaşmadır. Osmanlıların 18. yüzyılda kazançlı çıktığı son antlaşmadır Not: Belgrad Antlaşmasında Fransızlar arabulucuk yapmıştır bu sebepten Osmanlılar, Fransızlara verdiği kapitülasyonları 1740 yılında süresiz olarak uzatmıştır. • 1792: Ziştovi Antlaşması: III.Selim döneminde, Osmanlı Devleti ile Avusturya Arşidüklüğü arasında imzalanan antlaşmadır. Avusturya ile imzalanan son antlaşmadır. Bu iki devlet I.Dünya Harbinde aynı safta savaşmışlardır.