Olayların sebep ve sonuçları derinlemesine inceleyerek, yer ve zaman belirten tarih yazıcılığına verilen ad. Not: Hikâyeci ve Öğretici Tarih Yazıcılığında Yer-zaman ve Sebep-sonuç ilişkisine değinilmez. Günümüzde bu tarih anlayışı 19. Yy. itibaren benimsenmiştir. (Bk. Hikayeci Tarih, Öğretici Tarih)