Büyük Selçuklu Devleti'ne bağlı olarak Kuzey Irak(Musul) ve
Suriye(Halep) topraklarında İmameddin Zengi tarafından kurulan Atabeyliğe verilen ad.
İmameddin Zengi'nin babası Melikşah'ın önemli
komutanlarından biri olan Aksungur'dur.
Zengi Atabeyliği, 1127 yılında Halep merkezli kurulmuştur.
İmameddin Zengi döneminde Haçlılara bağlı olan Urfa
Kontluğuna 1144'te son verilmesiyle Hristiyanlar Ortadoğu'ya İkinci Haçlı
Seferini düzenlenmek için hazırlıklara başlamıştır.
1146'da İmamettin Zenginin hayatını kaybetmesiyle
Atabeyliğin toprakları iki oğlu arasında Musul ve Halep olmak üzere iki kısma
ayrılmıştır.
Halep’i başşehir yapan Nureddin Mahmud Zengi, Suriye’nin
idaresini eline almış, Musul’u başşehir yapan Seyfeddin Gâzi ise Kuzey Irak
topraklarının idaresini eline almıştır.
İkinci Haçlı seferine karşı birlikte mücadele veren ve
Haçlıların Ortadoğu'da yayılmasının önüne geçen Nurettin Mahmut Zengi ile
Seyfettin Gazi ile ölümünden sonra yerine geçen kardeşı Kudbeddin Mevdud 12. ve
13. yüzyıllarda çok büyük bir ün kazanmışlardır.
Irak ve Suriye topraklarında kontrolü elinde bulunduran, düzeni ve güvenliği sağlayan Haçlıları durduran Zengi Atabeyliği, Memlük Devleti'nin kurulmasıyla tamamen ortadan kalkmıştır.
